شکل گیری هویت در نوجوانی - شهر ورزش

به گزارش خبرنگاران به نقل از خبرگزاری ایمنا ، نوجوانی دوره ای است که بین کودکی و عظیمسالی قرار گرفته است، نوجوان دارای ویژگیهایی است که توجه به او و شیوه های برخورد مناسب ضروری است، آگاهی نداشتن اطرافیان و به ویژه والدین و مربیان در نحوه شیوه برخورد با نوجوان می تواند مشکلاتی را به وجود بیاورد.

اریکسون اولین کسی بود که هویت را به عنوان دستاورد مهم شخصیت نوجوانی و گامی مهم به سوی تبدیل شدن به فردی ثمربخش وخشنودت شخیص داد.

ویژگی های ارتباط سالم با نوجوان

بحران هویت جوانان ریشه در نوجوانی و کودکی آنان دارد، هویت جوانان ابتدا باید درخانواده سپس در اجتماع شکل بگیرد، افراد برای آنکه در دوران نوجوانی هویت مستقلی کسب نمایند باید دوران کودکی خوبی را در کنار خانواده پشت سر گذاشته باشند تا ورود به نوجوانی را با آسیب کمتری همراه داشته باشد.

متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی در این زمینه می گوید: زمانی یک نوجوان احساس صلاحیت، عزت، اعتماد و شایستگی خواهد نمود که در کودکی چنین احساسی را از خانواده دریافت نموده باشد، اگر این اتفاق نیفتد، ورود به دوران نوجوانی با آسیب همراه خواهد بود یعنی نوجوان مضطرب است و به خود اعتماد ندارد.

احمد زمانی درباره ویژگی های ارتباط سالم بیان نمود: ارتباط سالم دارای ویژگی های زیادی است و واقعیت این است که ارتباطی که در آن توهین، تحقیر و استهزا باشد موجب ایجاد احساس بد خواهد شد انتقال پیغام بدون محتوا می گردد.

وی شرح داد: ارتباط سالم ارتباطی است که در آن انگیزه پیغام رسانی و شروع ارتباط ها در نظر گرفته گردد که اجزای ارتباط است، بنابراین ارتباط سالم ارتباطی است که سخن درست، انتقال درست و استفاده از تکنیک را داشته باشیم.

زمانی در ادامه بحث خاطر نشان کرد: در ارتباط سالم چنانچه بخواهیم کلام درست بگوییم باید به احتیاج نوجوان توجه کنیم، همچنین انگیزه ارتباط مهم است، بعضی از مواقع انگیزه های ارتباط نادرست بوده، برای تربیت صحیح نوجوان پیدا کردن راستا درست در اجتماع اهمیت دارد و نوجوان احتیاجمند اطلاعات است نه سرزنش کردن.

متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی معتقد است دانستن علت ارتباط و رسیدن به نتیجه فوق العاده مهم است و ساختن اصل انگیزه و چرایی رابطه و گذراندن دوره تحول برای مخاطب دارای اهمیت است.

شروع شکلی از خود مداری در دوران نوجوانی

مجتبی ناجی روانشناس و آسیب شناس اجتماعی در مورد ویژگی های نوجوان خود مدار اظهار می نماید: در دوران نوجوانی شکلی از خود مداری شروع می گردد و در نوع زندگی عظیمسالی هم بروز می نماید، با توجه به اینکه فکر و نظر نوجوان خود مدار است و خواستار تغییر جهانی پیرامون خودش است، اعتقاد و فکر خود را بسیار صحیح هم می داند.

وی شرح می دهد: خود مداری مفهومی است که به خود خواهی نزدیک است، اما در واقع این دو مفهوم متفاوتند، فرد خود مدار جهان و محیط اطراف را فقط از دید خود نگاه می نماید و بر این باور است که دیگران هم همان عقاید را دارند، در حقیقت تمایزی بین نظر خود و دیگران قائل نیست.

ناجی تاکید می نماید: این ویژگی شخصیتی از ابتدای تولد شکل می گیرد و در خاتمه هر مقطعی به دلیل کسب تجربه هایی که بچه ها انجام می دهند، شدت آن کاهش پیدا نموده و نوع آن تغییر می نماید، اما به هر حال این امر تا خاتمه عمر با افراد وجود دارد.

مجتبی ناجی خودمداری و خودخواهی را دو موضوع متفاوت دانسته و ادامه می دهد: نکته قابل اهمیت در مورد خود مداری و خود خواهی این است که خودمداری نا آگاهانه است و خودخواهی با آگاهی است.

نقش والدین در هویت یابی فرزندان

والدین نیز درچگونگی شکل گیری هویت نوجوانان تأثیر زیادی دارند. بچه های که ازخود درک سالمی دارند، از والدینی برخوردارند که حمایت عاطفی وآزادی کاوش کردن برای آنها تامین می نمایند. همین طور، در در ضورتی که خانواده پایگاه امنی باشد که نوجوانان بتوانند با اطمینان از این پایگاه به سوی جهانی عظیمتر پیش بروند، رشد هویت تقویت می گردد.

نوجوانانی که احساس می نمایند به والدینشان دلبسته هستند، اما در عین حال آزادند تا عقاید خودشان را بیان نمایند، هویت کسب نموده ویادر حالت وقفه هویت هستند. نوجوانانی که از هویت تسلیم طلب برخوردارند، معمولاً روابطی صمیمی باوالدین دارند، اما از فرصت جدا شدن سالم بی بهره اند، ونوجوانانی که دچار پراکندگی هویت هستند، از کمترین رابطه صمیمانه وارتباط آزاد درخانواده خبر می دهند.

مدرسه نیز یکی از عوامل موثر برنحوه شکل گیری هویت است. پیروزیت تحصیلی درطول سالهای مدرسه وقبول شدن بعدی نوجوانان دردانشگاه، راههای زندگی آینده او راهموارتر می سازد وازنظرهویت حرفه ای نیز اطمینان بیشتری برای او ایجاد می نماید. همچنین تحصیلات مدرسه ای ودانشگاه معمولاً اطلاعاتی را در اختیار نوجوانان قرار می دهدکه برای شکل گیری هویت آنان مفیداست، الگو برداری ازسایر دانش آموزان و دانشجویان نیز تااندازه ای در رشد هویت نوجوان موثر است.

علاوه بر مواردبالا عوامل دیگری مانندعوامل شناختی، رفتار خودنوجوان، مصاحبه درجریان تعارضات با عظیمسالان، وخیال پردازی نوجوانان نیزدر چگونگی رشد هویت نوجوان تأثیر دارد.

نحوه برقراری رابطه دوستی والدین با نوجوان

احمد زمانی تصریح می نماید: نوجوان هنوز کامل نشده و در سن سختی قرار گرفته است، نوجوان باید درچند جبهه مبارزه کند، با تغییرات بدنی که برایش غریب است، با انتظارات والدین که بدن و فیزیک عظیم شده ولی درعین حال هنوز اطلاعات کامل برای اینکه بتواند خودش را مدیریت کند ندارد و با انتظارات جامعه و توقعاتی که جامعه و گروه همسالان از او دارد، نکته دیگر شکل روانی هویت است که همه را باید مدیریت کند، درحالی که ابراز و توانایی لازم را ندارد.

متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی درباره نحوه برقراری رابطه دوستی والدین با نوجوان تاکید می نماید: بنابراین چنانچه والدین خواستار داشتن رابطه درستی با نوجوان هستند باید ویژگی های طبیعی و غیر طبیعی سن او را بشناسند.

نوجوان با دستیابی به استقلال اجتماعی خواستار ایستادن، مخالفت کردن و تصمیم دریافت است، چنانچه والدین این هویت را بشناسند و خواستار ارتباط سالم با نوجوان باشند با شناخت به ویژگی های خلقی و اخلاقی او می توانند درست عمل نمایند.

احمد زمانی یادآوری می نماید: والدین در تربیت فرزندان مسوول اند وباید با او ارتباط سالم برقرار نمایند، همدلی با نوجوان از مهارت های فوق العاده کارگشا است، به دلیل آنکه همواره نمی توان احتیاجهای نوجوان را برآورده و یا رفتارش را تایید کرد، اما می توان با همدلی کردن احساساتش را تایید کرد.

اهمیت یاری والدین به عملنمودهای بهتر نوجوان در برخورد با مسایل

ناجی مشاور و روانشناس درباره اهمیت یاری والدین به عملنمودهای بهتر نوجوان گفت: با توجه به اینکه ریشه خود مداری در دوران رشد به وجود می آید، برای برای بهتر مدیریت کردن این امر باید در دوران کودکی و نوجوانی به این امر توجه اساسی داشت.

این آسیب شناس اجتماعی با تاکید به اینکه نوجوانان به منظور استقلال طلبی رفتارهایی همانند لجبازی، مخالفت ورزی، منفی گرایی و خودمداری را از خودشان نشان می دهند تا والدین خود را آزمایش نمایند، عنوان می نماید: بنابراین والدین با کفایت باید با شناخت ویژگی های دوران نوجوانی و بلوغ و با مدیریت درست به این امر که نوجوانش احتیاج به مشورت دارد آگاهی کامل پیدا کند. هنگامی که با مشورت نکردن، فقط برای نوجوان خود تعیین تکلیف کنیم، ناخودآگاه نوجوان هم واکنش نشان می دهد، از واکنش هایی که بروز می نماید خودمداری و خودمحوری است.

این مشاور خانواده در توصیه والدین بیان نمود: توصیه می گردد که والدین با شناخت کامل نسبت به نوجوان، خود مداری را در مورد فرزندشان انجام ندهند و با درک ویژگی های خاص این گروه سنی به عملنمودهای بهتر نوجوان در برخورد با مسایل یاری نمایند. ویژگی این رده سنی خاص را درک نمایند و به هرحال برای دستیابی به این نتیجه باید شناخت کاملی به نوجوان ارائه گردد.

نوجوانی دوره ای از زندگی حدفاصل میان کودکی و عظیمسالی است، حدود و طول مدت نوجوانی تعیین نیست و در افراد و جوامع گوناگون با هم متفاوت است، شروع دوره نوجوانی را چون با بلوغ جنسی همراه است با قاطعیت بیشتری می توان تعیین کرد، دوره نوجوانی با توجه به تفاوت های فردی و تأثیر عوامل محیطی و فرهنگی از حدود 11 تا 20 سالگی طول می کشد.

بی شک سلامت جسمی، روحی و روانی در این مقاطع زندگی، اساس احساسات زیبا و تجربیات پیروز است، نوجوان بلوغ را تجربه می نماید و تنها با دانش از وقایع این دوران است که او می تواند به خوبی از تغییرات روحی و جسمی خود استقبال کند و از آن یک فرصت در جهت رشد مهیا کند.